مهریه و قواعد آن
منتشر شده · بروزرسانی شده

مهریه و قواعد آن
مهریه در قوانین حقوقی به عنوان یکی از شرایط اساسی برای صحت نکاح محسوب میشود. مهریه به صورت مالی است که در هنگام عقد نکاح،مرد تعهد میکند آن را به زن پرداخت کند. در اینجا، مهریه به عنوان صداق، صداقیه، کابین یا قرض نیز شناخته میشود.
مهریه عندالمطالبه است؛ یعنی به محض انعقاد عقد نکاح، زوجه مالک مهریه میشود. در صورت بطلان نکاح، مهریه به زن تعلق نمیگیرد. همچنین، در صورت توافق، میتوانند شخص خاصی را برای پرداخت مهریه تعیین کنند یا تضمین جهت پرداخت آن اخذ کنند.
در صورت فوت زن، مهریه از طریق وراثت قابل مطالبه اس. در این صورت، وراثان میتوانند به نسبت سهم الارث ادعای مهریه را داشته باشند.
اگر مرد دادخواست طلاق را به دادگاه تقدیم کند، باید کل مهریه زن را پرداخت کند. اما در صورتی که زن دادخواست طلاق را تقدیم دهد، اغلب مقداری از مهریه زن به عنوان مالی که به شوهر می دهد، برای دریافت طلاق باید پرداخت شود.
در مورد پرداخت مهریه در طلاق توافقی، بستگی به توافق طرفین دارد. با این حال، در نوع خلع طلاق، زوجه باید مقداری از مهریه خود را پرداخت کند.
مقدار مهریه توسط قانون تعیین نشده و بستگیبه توافق طرفین دارد. با این حال، تعیین مهریه در زمان نکاح الزامی است و عدم تعیین آن میتواند منجر به ابطال عقد شود.
قانون جدید تنها در خصوص نحوه وصول مهریه و اجرای محکومیت مالی و بازداشت مرد تدابیری را تعیین میکند. به طور مثال، مهریه به هر میزانی قابل وصول است، اما مطابق مقررات جدید، پرداخت مهریه تا حداکثر ۱۱۰ عدد سکه بهار آزادی یا معادل آن محدود شده است. در صورت توقیف اموال زوج یا توانایی پرداخت بیشتر، مبلغی بیشتر از این مقدار پرداخت خواهد شد.
بیشتر بدانید
زوجه میتواند برای وصول مهریهاش با تقدیم دادخواست به همراه عقدنامه به دادگاه خانواده یا با درخواست از اداره اجرای ثبت، اقدامات لازم را انجام دهد. مدت زمان لازم برای این کار بستگی به اقدامات زوجه، حضور او در دادگاه، روند توقیف اموال زوج و اجرای حکم دارد و مشخص نیست.
از نوعهای مختلف مهریه میتوان به مهر المثل، مهر المسمی، مهر المتعه، مهرالمفوضه البضع، و مهرالمفوضه المهر اشاره کرد.
مهرالسنه یا مهر محمدی٫ مهری است که پیامبر اسلام (ص) برای حضرت فاطمه (س) مقرر کردند و مقدار ان از دویست و شصت و دو مثقال و نیم پور نقره مشکوک است.
در مورد مهریه المثل، در حالتی که در عقد نکاح مقدار مهریه مشخص نشده باشد، زوجین میتوانند با توافق بعد از ازدواج مقدار مهرالمثل را تعیین کنند. اگر قبل از توافق برای تعیین مهریه، زن و مرد نزدیکی داشته باشند، زن حق دریافت مهرالمثل را دارد. مهرالمثل، مالی است که با درنظر گرفتن وضعیت خانوادگی زن، شرایط اوضاع و احوال زن و نزدیکان او تعیین میشود. در حالت مهریه معوضه البضع، مهریه بر حسب شرافت و شرایط زوجه، پس از نزدیکی و قبل از توافق، به زوجه داده میشود.
مهر المسمی یا مهر ازدواج، مهرالمسمی به مقدار مالی اشاره دارد که در قرارداد نکاح به عنوان مهریه تعیین شده و مورد توافق زوجین قرار گرفته است. این مهریه ممکن است در عقد نکاح تعیین شده باشد یا به عهده شخص ثالثی که در قرارداد ذکر شده است باشد. به عبارت دیگر، مهرالمسمی مهریهای است که مقدار آن در قرارداد نکاح مشخص شده است.
مهرالمتعه٫به مبلغی اطلاق میشود که زوج میپردازد تا زن را در صورت قبل از نزدیکی طلاق دهد، در صورتی که در عقد نکاح مهریه تعیین نشده باشد. مقدار مهرالمتعه بر اساس وضعیت مالی شوهر تعیین میشود و در تعیین آن وضعیت خانوادگی زن در نظر گرفته نمیشود. به عبارت دیگر، مهرالمتعه مهریهای است که در قرارداد نکاح مشخص نشده است و مقدار آن بر اساس وضعیت مالی شوهر تعیین میشود. مهرالمتعه در حالاتی اعمال میشود که شوهر مصمم به طلاق قبل از نزدیکی با زن است. در تعیین مهرالمتعه، بر خلاف مهرالمثل، وضعیت مالی شوهر مد نظر قرار میگیرد.
مهرالمفوضه البضع، در صورتی که در عقد ازدواج دائمی شرط عدم دفع مهر برقرار شده باشد، مفوضه البضع حق دارد که در صورت طلاق، مهریه را از همسرش بخواهد. مهریه بر اساس عواملی مانند مدت زمانی که زن در ازدواج بوده، هزینه هایی که در خانه و برای فرزندان صرف کرده، هزینه هایی که برای همسر و خانواده ارائه داده، و هر مساهمت دیگری که داشته باشد، تعیین می شود.
در مهرالمفوضه المهر، مهریه به شکلی تعیین میشود که شوهر مجاز به استفاده از آن نیست، اما در صورت طلاق، مهریه به زن پرداخت میشود.
مهریه عندالاستطاعه در قرارداد ازدواج بین زوجین درج میشود و به معنی مهریه بر حسب توانایی شوهر است. در این نوع مهریه، تعهد شوهر برای پرداخت مهریه بر اساس توانایی مالی او تعیین میشود و در صورت عدم توانایی او، زن نمیتواند از او درخواست وصول مهریه کند.
در مهریه عندالمطالبه، شوهر باید مهریه معین شده در قرارداد ازدواج را پرداخت کند، بدون اینکه به وضعیت مالی خود اشاره کند. در این حالت، زن میتواند به دادگاه مراجعه کند و از شوهر خود وصول مهریه را خواستار شود. بنابراین، تفاوت اصلی بین دو نوع مهریه در این است که در مهریه عندالاستطاعه، تعهد شوهر برای پرداخت مهریه بر اساس توانایی مالی او تعیین میشود و در صورت عدم توانایی، زن نمیتواند از او درخواست وصول مهریه کند، اما در مهریه عندالمطالبه، شوهر باید مهریه معین شده در قرارداد ازدواج را پرداخت کند،
بدون اینکه به وضعیت مالی خود اشاره کند.
دادخواست اعسار در مهریه به این معنا میباشد ک زوج توانایی پرداخت دین خود را ندارد و باید این موضوع را ثابت نماید،سپس با توجه به توانایی اس دین او تقسیم میشود.
همچنین، در بسیاری از کشورها، قوانینی در مورد مهریه وجود دارد که باید رعایت شود. به عنوان مثال، در کشورهای اسلامی مانند ایران، تعیین مهریه الزامی است و مبلغ آن باید در عقد ازدواج مشخص شود. در کشورهایی مانند آمریکا، مهریه به عنوان یکی از عناصر توافق طلاق مورد بحث قرار میگیرد و میتواند براساس توافق طرفین تعیین شود.
شرایط مهریه:
برای تعیین مهریه باید شرایطی مانند ارزش مالی داشتن، مالکیت قابل انتقال، قابلیت معامله و قابلیت انجام عمل یا حرفه را دارا بود. بنابراین، آنچه فاقد ارزش مالی باشد نمیتواند به عنوان مهریه تعیین شود و اموال عمومی یا مال موقوفه را نمیتوان به عنوان مهریه قرار داد. همچنین، مهریه میتواند به صورت عینی یا غیرعینی باشد و لازم نیست که مهریه عینی باشد، بلکه انجام عمل یا حرفه آموزی یا تدریس نیز میتواند به عنوان مهریه تعیین شود. برای مثال، ارائه خدمات آموزشی به همسر میتواند به عنوان مهریه معرفی شود.
شرایط وصول مهریه:
مهریه میتواند به دو طریق از زوج توسط زوجه قابل وصول باشد. اولین راه، مراجعه به محاکم دادگستری است که زن (زوجه) با طرح دعوا با دادن دادخواست به دادگاه خانواده مهریه خود را از شوهرش مطالبه میکند. در این روش، باید با توجه به میزان مبلغ مهریه مورد مطالبه، مدارک مربوطه از جمله فتوکپی مصدق عقدنامه یا رونوشت آن ضمیمه دادخواست شود و طرح این دعوی تابع تشریفات دادگاه خانواده است.
روش دوم برای وصول مهریه، اجرای ثبت است.در این روش، اگر عقدنامه ازدواج رسمی باشد، مهریه از طریق اجرای ثبت نیز قابل وصول خواهد بود. در این روش، زوجه به دفترخانهای که ازدواج در آن واقع و به ثبت رسیده است، رجوع و تقاضای وصول مهریه خود را مینماید. اگر زوج حاضر به پرداخت مهریه نباشد، زوجه تقاضای اجرای مفاد سند ازدواج خود را درخصوص مهریه مینماید و در صورت معرفی مالی از طرف زوجه که جزء مستثنیات دین نباشد، مال معرفی شده از طرف اجرای ثبت به نفع زوجهتوقیف میشود. اگر زوج فاقد مال بوده ولیکن کارمند دولت باشد، با تقاضای زوجه، یک سوم از حقوق شوهر تا پرداخت کل مهریه به نفع زوجه توقیف و به زوجه پرداخت میشود.
اگر مهریه وجه نقد یا در حکم نقد مانند سکه و طلا باشد، زن با در دست داشتن سند رسمی ازدواج میتواند به دفتر ازدواج و یا دایره ثبت مراجعه و در برگه خاصی که در آن دایره موجود است، تقاضای صدور اجراییه کند. اجراییه به شوهر ابلاغ میشود و به او ۱۰ روز مهلت داده میشود تا طلب همسرش را پرداخت کند. در صورت عدم پرداخت، زن میتواند با معرفی اموال و دارایی شوهر، از اجرای ثبت، تقاضا کند اموال او توقیف شود و همچنین میتواند مطالباتی را که شوهر از اشخاص دیگری دارد و یا موجودی حسابهای بانکی او را توقیف کند. زن همچنین میتواند تقاضای توقیف حقوق شوهر را از سازمانها و موسسههای دولتی و یا خصوصی بکند و تا میزان یک چهارم حقوق (مادام که شوهر متأهل است) و نیز یک سوم آن را (در صورتی که زن و شوهر از یکدیگر جدا شوند و تا زمانی که شوهر زن دیگری اختیار نکرده)، توقیف کند.
اگر سند ازدواج رسمی نباشد، زن برای مطالبه مهریه خود باید از روش تسلیم دادخواست به دادگاه اقدام کند. در هر صورت، برای وصول مهریه باید مدارک و اسناد لازم را جمعآوری کرده و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اقدام به مطالبه مهریه کنید.
برای محاسبه میزان مهریه به ترتیب زیر عمل میشود:
-
متوسط شاخص بهای سال قبل را از بانک مرکزی یا دستگاه مسئول دریافت کنید.
-
متوسط شاخص بهای سال وقوع عقد را از بانک مرکزی یا دستگاه مسئول دریافت کنید.
-
مبلغ مهریه را که در عقدنامه مندرج شده است، از طرف زوجین دریافت کنید.
-
متوسط شاخص بهای سال قبل را بر متوسط شاخص بهای سال وقوع عقد تقسیم کنید.
-
نتیجه به دست آمده را با مبلغ مهریه ضرب کنید.به عنوان مثال، فرض کنید که در سال قرارداد عقد، متوسط شاخص بهای سال قبل ۱۰۰ و متوسط شاخص بهای سال عقد ۱۲۰ بوده است و مبلغ مهریه ۱۰۰ میلیون تومان باشد.
در این صورت، محاسبه میزان مهریه بر اساس فرمولی که ارائه شد، به صورت زیر است:
میزان مهریه = (متوسط شاخص بهای سال قبل ÷ متوسط شاخص بهای سال عقد) × مبلغ مهریه
میزان مهریه = (۱۰۰ ÷ ۱۲۰) × ۱۰۰ میلیون تومان
میزان مهریه = ۸۳ میلیون و ۳۳۳ هزار و ۳۳۳ تومان
بنابراین، میزان مهریه در این مثال برابر با ۸۳ میلیون و ۳۳۳ هزار و ۳۳۳ تومان خواهد بود. لازم به ذکر است که این فرمول محاسبه مهریه فقط برای مهریههایی که به صورت وجه نقد در عقدنامه مندرج شده باشند، قابل استفاده است و برای مهریههای غیرنقدی، محاسبه مبلغ مهریه باید بر اساس موارد موضوعیت مورد بررسی و توافق زوجین صورت گیرد.
فرار از دین دارای جنبههای حقوقی و کیفری است. برای اثبات فرار از دین در دادگاه، میبایست اثبات شود که قصد خوانده از انتقال اموال، نپرداختن دین بوده است. این اثبات میتواند به وسیله هر دلیل قانونی از جمله اقرار، اسناد، شهادت شهود و غیره صورت گیرد.
همچنین، در صورتی که معامله به قصد فرار از دین باشد و ثابت شود که بطور صوری انجام شده، معامله باطل است. منظور از صوری بودن معامله، عدم ارادهی طرفین برای انجام آن و قصد واقعی آنها معامله کردندن است. در صورتی که شخص مدیون با سوءنیت و در حالی که بقیه اموال وی تکافوی پرداخت بدهی طلبکار را نمیدهد، مبادرت به انتقال مال به دیگری نماید، دارای مسئولیت کیفری است و در صورت احراز این موضوع در دادگاه، به مجازات مقرر در قانون محکوم خواهد شد.
در صورتی که بطلان معامله در دادگاه احراز گردد، طلبکار میتواند با توقیف مال نسبت به وصول طلب خود از محل مال توقیف شده اقدام نماید. بنابراین، فرار از دین به هیچ وجه جایز نیست و در صورتی که قصد انجام آن را دارید، ممکن است با مسائل حقوقی و کیفری مواجه شوید. بهترین راه برای جلوگیری از فرار از دین، پرداخت به موقع بدهیهای خود است. در صورتی که به هر دلیلی نتوانید بدهی خود را به موقع پرداخت کنید، بهتر است با طرف مورد بدهی تماس گرفته و مسئله را مطرح کرده و سعی کنید توافقی برای پرداخت بدهی بیابید. همچنین میتوانید با مشاوران حقوقی مشورت کنید تا بهترین راهکار برای حل مشکل خود را پیدا کنید.
جهت ارتباط با وکلای خبره در رشت بنابرموضوع به لینک های زیر مراجعه کنید
لیست وکیل بهترین وکیل ملکی ر رشت
لیست بهترین وکیل ضرب و جرح در رشت
لیست بهترین وکیل قراداد پیش فروش آپارتمان در رشت
لیست بهترین وکیل ارث و میراث در رشت
لیست بهترین وکیل مواد مخدر در رشت
لیست بهترین وکیل کلاهبرداری و فروش مال غیر در رشت
لیست بهترین وکیل روابط نامشروع در رشت
لیست بهترین وکیل جرایم اینترنتی در رشت
لیست بهترین وکیل تصادفات و دیه در رشت
لیست بهترین وکیل قرارداد در رشت
مطالب مرتبط دیگر :
بهترین وکیل امور ملکی/حقوقی در رشت
مشاوره حقوقی – وکالت تخصصی رشت-گیلان